مارسل بالتازار
دکتر مارسل بالتازار (Marcel Baltazard) یک پزشکی فرانسوی بود. او به‌خاطر فعالیت‌هایش در زمینه بیماری طاعون و هاری شهرت جهانی دارد. بالتازار در بین سال‌های 1324 تا 1339 ریاست انستیتو پاستور ایران در تهران را بعهده داشت و ساختار علمی و مهندسی آنرا مجددا طراحی کرد و بعد از آن تا سال ۱۳۴1 با سمت مشاور ادامه همکاری داد. بالتازار پس از بازگشت به فرانسه، بخش اپیدمیولوژی انستیتو پاستور پاریس را تاسیس کرد. مارسل بالتازار همزمان با سومین موج اپیدمی طاعون به ایران آمد و با همکاری پزشکان ایرانی، پایگاه تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران در روستای اکنلو را تاسیس کرد. بالتازار در سال 1325، همه گیری بیماری طاعون در مناطق روستایی کردستان را در غیاب موشها در این مناطق مرتفع بررسی کرد. مطالعات نشان داد که تداوم عفونت در این مناطق بواسطه حضور جوندگان نیمه مقاومی است که مقاومت بالایی نسبت به این عفونت دارند. برای اثبات این تئوری یک گروه تحقیقاتی از طرف سازمان بهداشت جهانی در ارتباط با انستیتو پاستور ایران شکل گرفت. تحقیقات بالتازار در مورد طاعون در ایران، انستیتو پاستور ایران، بخش اپیدمیولوژی و پایگاه اکنلو را به عنوان قطب‌های علمی این بیماری دنیا مطرح کرد. بالتازار همچنین برنامه‌های تحقیقاتی در برزیل، پرو، برمه و موریتانی را با دورنمای توسعه تحقیقات به سایر کشورها را ادامه داد. بالتازار در سال 1338، بعنوان کارشناس خبره سازمان بهداشت جهانی درباره هاری و در سال 1344 به عنوان کارشناس خبره این سازمان در حوزه طاعون منصوب شد.در سال 1346، بالتازار ریاست بخش جدید خدمات پزشکی اپیدمیولوژی، بیماریهای قابل انتقال، تحقیقات و آموزش را در انستیتو پاستور پاریس عهده دار شد. او تشکیل دوره‌های آموزشی اپیدمیولوژی را نیز مدیریت کرد. بالتازار در سال 1350 ه.ش. در پاریس درگذشت.
شکل زیر- دکتر مارسل بالتازار، 1339، اکنلو
یونس کریمی
دکتر یونس کریمی (1387- 1308 ه.ش.)، متولد درگز، تحصیلات پزشکی را در دانشگاه تهران گذراند و بعد از کسب تخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری، دوره میکروبیولوژی و ایمینولوژی را در انستیتو پاستور پاریس طی کرد. دکتر کریمی سال ها رییس بخش اپیدمیولوژی انستیتو پاستور ایران بود؛ 25 سال از عمر خود را وقف تحقیقات بیماری های مختلف (بالاخص طاعون) در کردستان و آذربایجان کرد و به عنوان کارشناس سازمان بهداشت جهانی به کشورهایی مختلف دنیا نظیر برزیل و زئیر و تانزانیا سفر نمود.
دکتر یونس کریمی در سال 1335 نوع جدیدی از بورلیا را کشف کرد که به نام استادش، آن را بورلیا بالتازاردی نامگذاری کرد. همچنین از کارهای ایشان شناخت كانونهاي وحشي اين بيماري به كمك آزمايشات سرمي از روباه است. در سال 1357، یک کانون جدیدی از بیماری طاعون از منطقه سراب در آذربایجان شرقی توسط کریمی و همکارانش گزارش شد. همچنین در سال 1360 اولین مورد تولارمی غده ای در انسان توسط دکتر یونس کریمی تشخیص داده شد. دکتر کریمی دارای مقالات متعدد بین المللی در زمینه طاعون می باشد و کتاب "طاعون و همه گیری شناسی آن" ایشان در سال 1356 توسط انستیتو پاستور ایران انتشار یافته است. این کتاب شامل آخرین یافته های آن زمان دربارة کانون های سرایت طاعون در دنیا و ایران بود و همچنین اطلاعات با ارزشی دربارة گونه هایی از جوندگان که باعث شیوع طاعون انسانی در ایران بودند را دربرداشت.
از يافته‌هاي مهم دکتر کریمی و همکارانش، كشف بقاي طاعون در خاک عمق لانه‌هاي جوندگان تلف شده از طاعون است كه مورد توجه خاص دنياي علم و دانش قرار گرفت. اين پديده تحت عنوان «طاعون خاكي» یا "طاعون مدفون" به جهانيان معرفي شد که توجیه راز بقای طاعون در طبیعت بود.
شکل زیر- ایستاده از راست: دکتر منصور شمسا، دکتر یونس کریمی، کارگاه آموزشی سازمان بهداشت جهانی در مورد طاعون، 1351، اکنلو
محمود بهمنیار
دکتر محمود بهمنیار (1386- 1298 ه.ش.) یک دامپزشک بود که در سال 1325 به استخدام انستیتو پاستور ایران درآمد. ایشان از همان ابتدا در بخش هاری و تحت نظر دکتر قدسی شروع به کارآموزی و خدمت نمود. فعالیت های علمی دکتر بهمنیار به علت علاقه ایشان در زمینه های مختلف و بر اساس موضوعات مطرح آن روزگار، به ویژه در زمینه بیماری های طاعون و هاری صورت می گرفت. دکتر بهمنیار در سال 1335 رییس بخش هاری انستیتو پاستور ایران گردید. ایشان دوره اپیدمیولوژی طاعون را در مدت یکسال در دانشگاه کالیفرنیا آمریکا گذراند. دکتر بهمنیار مدت ها به عنوان یک محقق در کشورهای هند، کامبوج، برمه (میانمار)، اندونزی ، ویتنام و سپس مدتی در یمن، آمریکای جنوبی و برزیل در زمینه کنترل طاعون فعالیت نمود. در طی این سال ها، تحت تاثیر فعالیت های انجام شده درزمینه طاعون، تحقیقات در مورد هاری در سایه قرار گرفته بود.
دکتر بهمنیار در طی این سالها دوره های مختلف آموزشی و پژوهشی متعددی را در انستیتو پاستور پاریس و سایر مراکز بین المللی طی نموده و عضو کمیته کارشناسان طاعون و هاری سازمان بهداشت جهانی بود. گایدلاین سازمان بهداشت جهانی در زمینه طاعون در سال 1354 توسط ایشان به نگارش درآمد. دکتر بهمنیار در سال 1359 باز نشسته گردید.
شکل زیر- دکتر محمود بهمنیار و دکتر مارسل بالتازار، 1346، ماموریت کنترل طاعون برزیل
منصور شمسا
دکتر منصور شمسا در سال 1301 به دنیا آمد و از سال 1328 به طور غیر رسمی و از سال 1334 به طور رسمی به عنوان پزشک و متخصص اپیدمیولوژی به استخدام انستیتو پاستور ایران درآمد. شمسا دروس تکمیلی بهداشت را به مدت یکسال در انستیتو پاستور فرانسه گذراند. شمسا در سال 1334 به مطالعه تب راجعه در افغانستان پرداخت. در سال 1347 به ریاست بخش اپیدمیولوژی و مسوول تحقیقات طاعون منصوب شد. در سال 1348 به عنوان کارشناس سازمان بهداشت جهانی در کنترل طاعون اندونزی مشارکت داشت. مطالعات وسیع دکتر منصور شمسا و همکارانشان در سال های 1348 و 1349 در مورد بیماری تولارمی، باعث اولین گزارش این بیماری در شمال غربی و شرق کشور در دام های¬اهلی و حیات وحش شد. در این مطالعه بیش از 4500 پستاندار وحشی و 200 گوسفند و گاو، در 47 نقطه کشور در جستجوی رد عامل تولارمی مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه به شناسایی هر چه بیشتر پراکندگی پستانداران وحشی در کشور، به عنوان مخزن بسیاری از بیماری های عفونی مشترک انسان و دام، کمک شایانی نمود. دکتر شمسا در سال 1350 در برنامه ریشه کنی مالاریا در کشور پاکستان به عنوان مشاور اپیدمیولوژی شرکت داشت. دکتر منصور شمسا مدتی نیز رییس انستیتو پاستور ایران بوده است و در سال 1354 بازنشسته گردید. ایشان هنوز در قید حیات می باشند.
شکل زیر- دکتر منصور شمسا، نفر وسط در عکس؛ پایگاه اکنلو، 1342
بیوک سیدیان
دکتر بیوک سیدیان متولد 1298 در شهر تبریز بود. ایشان دکترای دامپزشکی را در سال 1320 اخذ نمود و مطالعات تکمیلی را در فرانسه و انگلستان گذراند. دکتر سیدیان بجز همراهی در مطالعات طاعون در داخل کشور، مطالعات وسیعی را در عراق، ترکیه و سوریه به اجرا گذاشت. در سال 1338، نتایج مطالعات ایشان در مورد طاعون در منطقه خاورمیانه در مجله سازمان بهداشت جهانی انتشار یافت. ایشان در سال 1357 بازنشسته گردیدند.
شکل زیر- بالتازار و سیدیان در ماموریت مطالعه طاعون، مریوان، سال 1339
رسول پورنكي
رسول پورنکی (1385- 1299 ه.ش.) در شهر خوی به دنیا آمد. پورنکی مدرک دکترای دامپزشکی خود را در سال 1324 از دانشگاه تهران اخذ نمود. ایشان در سال 1330 به عنوان رییس آزمایشگاه اپیدمیولوژی مدیریت کارهای آزمایشگاهی مرتبط با طاعون را تا سال 1341 به عهده داشت. پورنکی یکی از همراهان تیم های تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران در اکنلو بود و مقالاتی از ایشان در حوزه طاعون منتشر شده است.دکتر پورنکی سپس رییس بخش ویروس شناسی و در سال 1357 ریاست انستیو پاستور ایران را به عهده گرفت.
شکل زیر- دکتر پورنکی (سمت راست)، 1331، کردستان ایران، در حال جدا کردن کک از جونده
شمس الدین مفیدی
دکتر شمس الدین مفیدی در سال 1300 ه.ش. در شهر رشت به دنیا آمد. مفیدى در سال 1324 دكتراى پزشكى گرفت و متخصص انگلشناسى شد. پس از چند سال عازم امریكا شد و در رشته بهداشت متخصص گردید. چندى هم در انگلستان، فرانسه، تونس، الجزیره و مراكش به تحصیل و مطالعه اشتغال داشت. در سال 1338 استاد كرسى انگلشناسى دانشكده پزشكى دانشگاه تهران شد و در سال 1345 رییس دانشکده بهداشت شد. وى در سال 1357 به سمت وزیر علوم انتخاب شد.دكتر شمسالدین مفیدى، یكى از محققین برجسته در مسائل بهداشتى بود. مفیدى با تیم های تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران در حوزه مطالعه طاعون در زمینه کک شناسی همکاری نزدیکی داشت.
شکل زیر- از چپ به راست: شمس الدین مفیدی، بیوک سیدیان، منصور شمسا و مارسل بالتازار در کنار پروفسور رنه لگرو، 1327
میرهوشنگ مجد تیموری
دکتر میرهوشنگ مجد تیموری، پزشک و متخصص اطفال، متولد 1312 از رشت بود. ایشان در سال 1332 به استخدام انستیتو پاستور ایران درآمد و به عنوان فردی خبره، هدایت مطالعات طاعون و تولارمی را در بعضی ماموریت ها به عهده داشت. مقالاتی از ایشان در حوزه طاعون به جا ماند است.
عبدالله حبیبی
دکتر مصطفی حبیبی گلپایگانی (1327-1283 ه.ش.) در تهران به دنیا آمد و در سال 1307 به فرانسه رفت. در سال 1314 از دانشکده پزشکی پاریس فارغ‌التحصیل شد و تحصیلات خود را در آسیب‌شناسی ادامه داد. وی در 1315 به ایران آمد و كار خود را به عنوان متخصص آسيب شناسي در انستيتو پاستور ایران آغاز كرد. در سال 1320، دکتر حبیبی اولین استاد تمام وقت آسیب‌شناسی دانشکده پزشکی تهران شد. وی بنیان گذار نخستین مجله پزشکی دانشگاه تهران بود و همچنین آموزشگاههای عالی بهداری را در مشهد (1320)، شیراز و اصفهان (1325) دایر کرد. این آموزشگاهها پیش درآمد دانشکده‌های پزشکی در این شهرها بودند. دکتر حبیبی، علاوه بر اینها، چند کتاب درسی پزشکی و تعدادی مقاله دربارة آسیب شناسی و بیماریهای بومی به چاپ رساند. دکتر حبیبی از همراهان تیم های تحقیقاتی طاعون انستیتو پاستور ایران بود و فعالیت های مرتبط با آسیب شناسی را برای این تیم ها طراحی و اجرا نمود.
نام آوران علمی
صفحه 2
برگشت به بالای صفحه
|