دکتر احسان مصطفوی، اپیدمیولوژیست و رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به «اعلام ۸ وضعیت‌ اضطراری بهداشتی با اهمیت بین‌المللی از سوی سازمان جهانی بهداشت و از سال ۱۳۸۸ تاکنون»، با مروری بر بیماری آبله ام (میمونی) به عنوان چالشی نوپدید برای دنیا، وضعیت فعلی اپیدمیولوژی این بیماری را تشریح کرد.

وی گفت: بیماری آبله میمونی که ابتدا در سال ۱۹۵۸ شناسایی شد و در سال ۱۹۷۰ اولین مورد انسانی آن گزارش گردید، به عنوان یک بیماری نوپدید از قاره آفریقا به سایر مناطق دنیا منتقل شده است. شیوع اخیر آن به‌ویژه در کنگو و آفریقا نگرانی‌های جهانی ایجاد کرده و منجر به اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی از سوی سازمان جهانی بهداشت شده است. 

 
اهم مطالب بیان شده در این مصاحبه:

 فاکتورهای خطر گسترش بیماری‌های نوپدید و بازپدید بشر توانسته گردش برخی بیماری‌ها را محدود کند، اما تغییرات جهانی مانند تغییرات آب‌وهوایی باعث بازپدیدی بیماری‌هایی مانند مالاریا شده است. همچنین ویروس فلج‌اطفال در منطقه غزه دوباره مشاهده شده که منجر به واکسیناسیون گسترده در این منطقه شده است.

  گسترش ارتباطات جهانی و عواملی مانند تغییرات اقلیمی، جهانی‌سازی، سفرهای بین‌المللی، مقاومت دارویی، افزایش جمعیت، شرایط ضعیف بهداشتی، تغذیه نامناسب و رفتارهای اجتماعی نادرست، خطر شیوع بیماری‌های نوپدید و بازپدید را افزایش می‌دهند. هر طغیان بیماری در یک نقطه می‌تواند تهدیدی برای جامعه جهانی باشد. بیماری‌های نوپدید و بازپدید بخشی از دنیای مدرن هستند و برای کنترل آن‌ها نیاز به برنامه‌ریزی در سطح ملی و بین‌المللی وجود دارد. حدود ۷۰ درصد این بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های نوپدید و بازپدید، منشاء حیوانی دارند. 

شرط کنترل گسترش بیماری‌های نوپدید  پاسخ به بیماری‌های نوپدید و بازپدید به پیشرفت‌های علمی، همکاری‌های بین‌المللی، زیرساخت‌های بهداشتی و آگاهی عمومی وابسته است. برای کاهش شیوع بیماری‌ها، افزایش آگاهی عمومی درباره پیشگیری و رفتارهای بهداشتی ضروری است. سرمایه‌گذاری در مراکز تحقیقاتی برای مطالعه بیماری‌های نوپدید و بازپدید اهمیت دارد. نابرابری‌های اجتماعی نیز می‌تواند بر توانایی مقابله با این بیماری‌ها تأثیر بگذارد، بنابراین رویکردی جامع و چندجانبه مورد نیاز است.

 ۸ وضعیت‌ اضطراری بهداشت عمومی تاکنون  وضعیت‌های اضطراری بهداشتی با اهمیت بین‌المللی زمانی اعلام می‌شود که شیوع یک بیماری تهدید جدی برای سلامت جهانی باشد و نیاز به اقدام فوری و هماهنگ بین‌المللی وجود داشته باشد. از سال ۱۳۸۸ تاکنون هشت بیانیه اضطراری برای بیماری‌هایی مانند آنفلوانزای خوکی، فلج اطفال، ابولا، زیکا، کرونا و آبله میمونی اعلام شده است.

 آبله میمونی و اضطرار بهداشتی جدیدویروس آبله میمونی کلاد ۱b، که باعث اعلام وضعیت اضطراری بهداشتی شده، شدیدتر و مرگ‌بارتر از کلاد ۲ است که در سال ۲۰۲۲ شیوع یافت. این بیماری اخیراً در کنگو با افزایش شدید موارد، به ویژه در میان کودکان زیر ۱۵ سال، نگرانی‌های جدیدی ایجاد کرده است.

آخرین وضعیت بیماری در جهانتاکنون بیش از ۱۰۰ هزار مورد ابتلا و ۴۵۰ مرگ گزارش شده که ۹۰ درصد آن‌ها در کنگو در سال ۲۰۲۴ رخ داده است.  شیوع آبله میمونی نوع جدید در خارج از آفریقا بسیار محدود با گزارش تنها یک مورد در سوئد و یک مورد در تایلند، و دو مورد در پاکستان بوده است. البته اطلاعات دقیقی درباره نوع بیماری در پاکستان موجود نیست. آبله میمونی جدید (کلاد ۱b) علاوه بر انتقال از طریق رابطه جنسی، از طریق تماس نزدیک پوستی، تنفسی، و اشیای آلوده نیز منتقل می‌شود.  

 واکسن آبله میمونی سازمان بهداشت جهانی دو واکسن برای آبله میمونی تایید کرده، اما دسترسی به آن ها محدود است و کشورهای کم‌برخوردار نیازمند کمک مالی برای تأمین واکسن هستند. برنامه‌ریزی‌های بین‌المللی برای پاسخ به این بحران در حال انجام است. 

آبله میمونی قابل مهار و کنترلشیوع آبله میمونی قابل کنترل و متوقف کردن است، اما نیازمند اقدام هماهنگ از سوی آژانس‌های بین‌المللی، شرکای ملی، محلی، مردم، محققان و تولیدکنندگان واکسن و داروها است. رصد مرزها و پایش افرادی که از مناطق آلوده وارد کشور می‌شوند، همچنین آموزش پزشکان و سیستم بهداشتی در خصوص مواجهه با بیماری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

لینک خبر:

https://www.isna.ir/news/1403061810843/آبله-میمونی-چالشی-نوپدید-برای-دنیا