«آمریکای جنوبی و خفاش»، محتمل‌ترین منشاء عفونت ویروسی نوپدید بعدی در انسان:
بسیاری از عفونت‌های ناشناخته یا کمتر شناخته‌شده‌ای که در چند دهه اخیر ناگهان شایع شده و جان بسیاری را گرفته است عفونت‌های ویروسی بوده‌اند که از پستانداران به انسان منتقل شده بودند: ایدز از نوعی میمون به نام "رزوس"، سارس از "گربه زباد" و ابولا از خفاش.
اما چگونه می‌توان فهمید کدام پستانداران احتمال دارد به انسان ویروس منتقل کنند و کدام ویروس‌ها این قابلیت را دارند که از یک پستاندار به انسان منتقل شوند.
گروهی از دانشمندان برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها و برای پیش‌بینی اینکه چنین عفونت‌هایی دفعه دیگر در کدام نقطه دنیا و از طریق کدام پستاندار ممکن است شایع شود سعی کردند نقشه جهانی ویروس‌های پستانداران را تهیه کنند.
آنها سعی کردند اطلاعات موجود درباره پستانداران و ویروس های شناخته شده آنان را جمع‌آوری کنند؛ کاری بسیار دشوار. درباره برخی گونه‌ها تحقیقات مفصل و بسیار دقیقی انجام شده اما برخی گونه‌ها تقریبا نادیده گرفته شده‌اند. در مناطق وسیعی در دنیا مثل بخش بزرگی از آفریقا، اطلاعات کافی درباره گونه‌های پستانداران و ویروس‌ها وجود ندارد و بنابراین دانشمندان مجبور بودند با مدل‌سازی، داده‌های این مناطق را تخمین بزنند.
به این ترتیب آنها ۷۵۴ گونه پستاندار (۱۴ درصد پستانداران دنیا) و ۵۸۶ ویروس پستانداران (کل ویروس‌های شناخته‌شده پستانداران) را در نظر گرفتند. از این ۵۸۶ ویروس ۲۶۳ ویروس انسان هستند، ۷۵ ویروس فقط مختص انسان است و ۱۸۸ ویروس هم بین انسان و حداقل یک پستاندار دیگر مشترک است.
نتیجه این تحقیق که در نشریه نیچر منتشر شده نشان داد که مستعدترین نقطه دنیا برای اینکه ویروسی از یک پستاندار به انسان منتقل شود و در جامعه انسانی شیوع پیدا کند آمریکای جنوبی است. و در بین پستانداران خفاش از هر پستانداری دیگری بیشتر احتمال دارد که ویروسی را به انسان منتقل کند که نمونه آخر آن هم ابولا است.
این تحقیق پیش‌بینی کرده که در هر گونه خفاش ۱۷ و در هر گونه جونده یا میمون ده نوع عفونت وجود دارد.
در نقشه جهانی که این محققان تهیه کرده‌اند، احتمال انتقال ویروس به انسان از پنج گروه بزرگ پستانداران، گوشتخواران، جفت‌سم‌سانان، خفاش‌ها، نخستی‌ها (میمون‌ها) و جوندگان در نقاط مختلف دنیا مشخص شده است.
بر اساس این نقشه در شرق و جنوب آفریقا گوشتخواران و جفت‌سم‌سانان، خفاش‌ها در آمریکای مرکزی و جنوبی و بخش‌هایی از آسیا، میمون‌ها در مناطق حاره آمریکای مرکزی، آفریقا و جنوب آسیا و جوندگان در بخش‌هایی از آمریکای شمالی و جنوبی و مرکز آفریقا بیشتر از دیگر گونه‌ها ممکن است ناقل ویروس به انسان باشند.
با این که جوندگان، خفاش‌ها و گوشتخواران تقریبا گسترشی جهانی دارند اما ایران در بین کشورهای دنیا جزو مناطقی است که احتمال انتقال ویروس از تمام این پنج گروه پستانداران به انسان کم است.
شاید این که مجموعه عوامل جغرافیایی، اقلیمی، زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی احتمال گذر ویروس را از میزبان همیشگی به میزبانی جدید کم کند یک امتیاز تلقی شود، اما در دنیای امروز با گستردگی ارتباطات بشری نمی‌توان به آن اکتفا کرد و هر بیماری عفونی می‌تواند به سرعت در آن سوی دنیا شایع شود.
دکتر کوین اولیوال یکی از محققان این تحقیق می گوید: "پیام این تحقیق این است که این بیماری‌های نوظهور به دلیل تاثیر آنسان بر طبیعت پیدا می‌شوند. پاسخ ما این است که باید تاثیر انسان بر طبیعت به حداقل برسد، با پرهیز از شکار و تخریب زیستگاه جانوران."
پروژه بعدی این محققان بررسی ویروس‌هایی است که از پرندگان به انسان منتقل می‌شوند مثل آنفلوآنزای پرندگان.
منبع: بی بی سی
کانال بیماری های عفونی نوپدید و بازپدید :
@EmergingInfDis